بسکتبال با ویلچر
بسکتبال با ویلچر، نوعی از بسکتبال است که ویژه افرادی است که آسیب های نخاعی یا قطع عضو دارند و از ویلچر استفاده می کنند. اما ویلچر این مسابقه به طور اختصاصی برای این بازی طراحی شده است. این ورزش در بین معلولان طرفداران زیادی در بین خانم ها و آقایان دارد. در بسکتبال با ویلچر، بیشتر قوانین بازی و نوع امتیاز دهی ها مانند بسکتبال افراد سالم است. به طوری که حلقه در ارتفاع 5.2 متری از سطح زمین قرار دارد و زمین بسکتبال نیز استاندارد است. اما استثنائاتی هم وجود دارد. به عنوان مثال Travelling در بسکتبال با ویلچر زمانی اتفاق می افتد که ورزشکار بعد از دریافت کردن توپ و یا بعد از دریبل زدن، بیش تر از دو بار به چرخ های ویلچر خود دست بزند. لذا قبل از دست زدن به چرخ ویلچر خود، باید حرکت کند و توپ را به زمین بزند و شوت نماید.
تاریخچه بازی بسکتبال با ویلچر
این ورزش را نخستین بار معلولان آمریکایی بعد از جنگ جهانی دوم انجام دادند که به سال های 1920 الی 1960 برمی گردد. بعد از آن این ورزش به مرور زمان در بین تمامی ممالک وسعت پیدا کرد و شناخته شد. از سال 1973 مسابقات جام جهانی برگزار شد که در این میان 7 بار آمریکا، 2 بار کانادا و یک بار کشورهای بریتانیا، اسرائیل و فرانسه و کانادا قرمان شده اند.
فعالیت در این رشته در کشور ایران از سال 1359 آغاز شده است. و برای اولین بار در پارالمپیک 2004 آتن شرکت کرده اند.
کلاس بندی پزشکی بازیکنان بسکتبال با ویلچر
برای ارزیابی عمکرد بازیکنان بسکتبال با ویلچر، یرای تمامی تیم ها باید از یک سیستم طبقه بندی استفاده کرد که بر این اساس به عملکرد بازیکنان از 1 تا 4 و یا 5 نمره داده می شود.
در این طبقه بندی، آن دسته از بازیکنان که درجه توانایی بالاتری دارند با گروه 5 مشخص می شوند. و بر عکس، آن دسته که ناتوانی شدیدی دارند در گروه 1 دسته بندی می شوند. این کلاس بندی ها بر طبق قوانین بین المللی انجام می گیرد. و تنها افرادی می توانند در این مسابقات شرکت کنند که دارای معلولیت باشند.
در جدول زیر نحوه کلاس بندی ها را به اختصار می بینیم:
|
این افراد به صورت کامل توان حرکتی خود را به دلیل آسیب نخاعی از دست داده اند و یا عملکرد ماهیچه های آن ها مانند ضایعه T7 می باشد. |
کلاس 1 |
|
افرادی که به دلیل آسیب نخاعی T8 حرکت خود را به طور کامل از دست داده اند اما ممکن است در ناحیه ران یا باسن دارای حرکت باشند. اگر فردی از دو ران به صورت قرینه قطع عضو باشد در این دسته قرار می گیرد. |
کلاس2 |
|
تمامی افرادی که در قسمت پایین تنه دچار قطع عضو هستند اما نه قطع هر دو پا، در این گروه قرار دارند. معلولینی با منشا L3 در این گروه قرار دارند. |
کلاس3 |
|
افرادی که بین گروه 3 و 5 از لحاظ توان بدنی قرار می گیرند. |
کلاس4 |
|
معلولانی که توانایی بدنی بالاتری از بقیه دارند و به صورت کامل توان حرکتی پایین تنه را از دست نداده اند. |
کلاس5 |
شرایط انتخاب بازیکنان بسکتبال با ویلچر
افرادی که دچار معلولیت شدید دائمی هستند و یا دچار فلج پایین تنه باشند و قادر باشند که بدون مناسب سازی ویلچر بتواند در مسابقات شرکت کند، واجد شرایط هستند.
فضای زمین مسابقه بسکتبال با ویلچر
مساحت زمین مسابقه بسکتبال با ویلچر (15*28) و ارتفاع تور 5/3 متر است. ارتفاع تور از حلقه 45 سانتی متر است. تمام خطوط زمین بایستی به رنگ سفید و با عرض 5 سانتی متر کشیده شود و این خط حتما باید قابل رویت باشد.
تجهیزات لازم برای مسابقات بسکتبال با ویلچر
- دستگاه تخته و حلقه
- توپ بسکتبال
- ساعت بازی
- ویلچر مخصوص
- تابلوی امتیازات
- دستگاه 24 ثانیه برای گرفتن خطا
- کورنومتر
- دو صدای بوق جداگانه
- علامت نشان دهنده خطای بازیکن
- علامت های خطای تیمی
- کفپوش مناسب زمین بازی
رعایت توازن تیم ها در مسابقات بسکتبال با ویلچر
تعیین یک توازن با ارزش عددی و فاکتور عددی برای مسابقات ضروری است که این توازن به شرح زیر است:
برای بازیکن کلاس یک: عدد 1
برای بازیکن کلاس دو: عدد 2
برای بازیکن کلاس سه: عدد 3 منظور خواهد شد. در هر مسابقه مجموع نمره کل تیم نباید از عدد 12 بیشتر باشد.
قواعد بازی
هر بازی از دو نیمه تشکیل شده است که در هر نیمه دو کوارتر برگزار می شود و زمان هر کوارتر 10 دقیقه است. پس زمان دو نیمه در مجموع 40 دقیقه خواهد بود.
20 دقیقه قبل از شروع بازی برابر برنامه مسابقه جزو زمان اینتروال تایم بازی است.
در آخر بازی، به تیم برنده 2 امتیاز و به تیم بازنده 1 امتیاز داده می شود. اما اگر تیمی به خاطر مشکل فنی نتیجه را واگذار کندف امتیازی به آن داده نخواهد شد.
در این مسابقه، هر تیم از 12 بازیکن تشکیل شده است که در زمان بازی تنها 5 نفر آن ها در داخل زمین هستند.
بازی دارای داوران، داوران میز و ناظر است.
